الهه رحمانی خاکی: جشنواره هنرهای تجسمی امسال برای سومین بار برگزار شد ولی آن‌قدر آرام و بی‌صدا شروع به کار کرد که شاید اندک افرادی به غیر از شرکت‌کنندگان آن، از زمان افتتاحیه باخبر شدند. شاید مقصر، رسانه‌ها باشند که چنان‌که باید اطلاع‌رسانی نکرده‌اند.

جشنواره تجسمی فجر

 این در حالی است که اگر به جشنواره تجسمی همانند جشنواره فیلم و تئاتر بها داده شود استادان و پیشکسوتان این عرصه نیز به رقابت در این حوزه رغبت پیدا می‌کنند و نمایش آثارشان را صرفا به نمایشگاه‌های جنبی محدود نمی‌کنند و در صورت چنین اتفاقی، جشنواره دیگر به گردهمایی هنرمندان جویای نام و جوان تبدیل نمی‌شود.

سیدعباس میرهاشمی، دبیر کل سومین جشنواره هنرهای تجسمی فجر در خصوص این دوره از جشنواره و اهداف، آن می‌گوید: در حوزه هنرهای تجسمی رسیدن به اهداف کار ساده‌ای نیست و وجود چنین جشنواره‌هایی را باید در جهت شناسایی استعدادهای جوان دانست که این کار نیز باید با برنامه صورت گیرد. جشنواره در این دوره به عنوان یک حرکت فرهنگی در حوزه هنرهای تجسمی شناخته شده است و مانند دوره اول دیگر نیاز به معرفی ندارد و به گونه‌ای باید گفت که جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر، به جایگاه خودش نزدیک شده است.

البته به دلیل جغرافیای گسترده‌ای که داریم کار مقداری پیچیده‌تر شده است چنانچه در این 3دوره بیشتر به زیرساخت‌ها توجه شده است و ما آرام‌آرام تلاش کردیم بانک اطلاعات‌مان را تکمیل کنیم و فضایی ایجاد کنیم که رشته‌هایی مانند پوستر و عکس را هم به بخش بین‌المللی اضافه کنیم. همچنین امیدواریم در زمینه نقاشی و حجم هم این اتفاق بیفتد ولی در حال حاضر امکان ارسال اصل این آثار به دلیل هزینه بالایی که دربردارد وجود ندارد و طبیعتا مدتی زمان لازم است تا با هماهنگی‌هایی که انجام می‌شود و همکاری اداره گمرک و بیمه در سال‌های آینده شاهد این روند باشیم زیرا علاقه‌مندانی در خارج از کشور هستند که دوست دارند در این جشنواره شرکت کنند و از این رقابت گسترده بهره ببرند.

میرهاشمی در خصوص تعداد رشته‌های به مسابقه گذاشته شده در جشنواره می‌گوید: ما در سال اول 5رشته داشتیم در سال دوم 7 رشته عملی و یک رشته نظری و امسال هم همین رشته‌ها را داشتیم اما با یک جابه‌جایی روبه‌رو بودیم؛ چنانچه در سال دوم رشته گرافیک را نداشتیم و در عوض مجسمه‌سازی را داشتیم اما امسال مجسمه‌سازی نداشتیم و گرافیک را در برنامه جشنواره داشتیم که این جابه‌جایی به دلیل همزمانی دوسالانه مجسمه‌سازی با جشنواره امسال بود. علاوه بر اینها بخش هنر جدید و هنر خیالی‌نگاری را نیز در این دوره به عنوان بخش جنبی در موزه هنرهای معاصر شاهد بودیم.

وی در ادامه در خصوص تعداد آثار ارسالی و آثار پذیرفته شده گفت: در مجموع حدود 23هزار اثر از حدود 5هزار هنرمند به دست ما رسیده که نسبت به سال گذشته با رشد قابل توجهی روبه‌رو بود.
گفتنی است که از این تعداد 1700 اثر از مجموع 7 رشته به بخش رقابتی جشنواره راه‌یافتند. شایان ذکر است که جشنواره امسال علاوه بر تهران به صورت همزمان در 22 استان دیگر برگزار شد.

در ادامه از وی درخصوص همکاری رسانه ملی پرسیدیم و تفاوت بهایی که رادیو و تلویزیون در سطح گسترده به بخش تئاتر و سینما می‌دهند ولی بخش تجسمی مورد توجه چندانی واقع نمی‌شود؛ دبیر جشنواره در این خصوص اظهار تأسف کرد و گفت: هنرهای تجسمی به عنوان هنر پایه بسیار مظلوم واقع شده و این در حالی است که معرفی صحیح آن باعث بالاتر رفتن سلیقه و فرهنگ عامه مردم می‌شود، بنابراین رسانه‌ها باید به تبلیغ و معرفی این بخش بیشتر بپردازند تا جایگاه مناسب این عرصه در جامعه مشخص شود. همچنین باید گفت که از سال پیش که دبیرخانه دائمی در این حوزه تشکیل شده مسئولان آن سعی دارند که با اطلاع‌رسانی دقیق‌تر، رسانه‌ها را بیشتر در جریان امور قرار دهند و حال مسئولان ذی‌ربط در این سازمان‌ها هستند که با عنایت خود می‌توانند این حوزه از جشنواره هنری فجر را تحت پوشش خبری خود قرار دهند. وی افزود: البته همزمانی برگزاری جشنواره‌ها به خصوص سینما که 29 دوره را طی کرده، باعث شده جامعه مباحث سینمایی را دقیق‌تر دنبال کند ولی امیدوار هستیم که هنرهای تجسمی نیز در سال‌های آینده موقعیت بهتری را در بحث رسانه‌ای به دست آورند.

وی در ادامه در خصوص سطح آثار ارسالی درزمینه پوستر و سفال و سرامیک که به نظر از لحاظ حجم و تعداد کیفیت اما و اگرهایی دربرداشت گفت: جشنواره‌ها اصولا براساس اهدافی که دارند به انتخاب آثار می‌پردازند و در خصوص نحوه انتخاب پوستر اینگونه شده که در ابتدا پذیرش با آنهایی است که قبلا به تناسب موضوعات و موقعیت‌های مختلف اجرا و چاپ شده است و در گام بعدی به شناسایی استعدادها پرداخته شده و آثار جدید را انتخاب می‌کنند و این گزارش براساس قابلیتی که دارند انجام می‌شود. وی درخصوص موضوعی‌کردن اجرای آثار نیز چنین گفت: موضوعی کردن آورده‌هایی دارد اما می‌تواند نگرانی‌هایی را برای هنرمندان ایجاد کند که شاید کارکردن در آن حوزه و موضوع خاص در حیطه مهارت‌هایشان نباشد و باعث حذف آنها شود، البته از سوی دیگر موضوعی‌شدن می‌تواند شرایط داوری را راحت‌تر کند زیرا داوران می‌توانند سوژه مطرح‌شده را از منظرهای مختلف مورد بررسی قرار دهند؛ در هر صورت باید گفت چنین تصمیماتی براساس نظر شورای سیاستگذاری اتخاذ می‌شود.

غلامعلی طاهری، نقاش و عضو شورای عالی هنری و سیاستگذاری که دبیر اولین جشنواره تجسمی بوده است نظر خود را در خصوص برگزاری جشنواره در این دوره این چنین می‌گوید: به طور طبیعی ما یک جامعه پویایی داریم که روبه‌رشد است و در عرصه‌های مختلف به دستاوردهای متفاوتی رسیده است. در زمینه هنری نیز با توجه به تعالی فرهنگ و هنر در سطوح دانشگاهی شاهد پیشرفت‌های خوب و قابل‌توجهی بودیم.

پس از اعلام فراخوان در دوره اول بسیاری از هنرمندان غافلگیر شدند چون از این اتفاق مطلع نبودند در ضمن اینکه به دلیل نوظهور بودن این رقابت و سختی‌هایی که در شروع هر حرکت هنری می‌تواند وجود داشته باشد هنرمندان اعتمادی به موفق بودن یا نبودن آن نداشتند ولی پس از این روند سه‌ساله می‌توان گفت که جشنواره به مرحله بارور شدن رسیده چنانچه در این جشنواره حضور هنرمندان جوان قابل توجه است و هنرمندان مطرح نیز تا حدی نظرشان جلب شده، در کل باید گفت که از لحاظ کیفیت قطعا در هرجشنواره جدیدی شاهد آثار بهتری از لحاظ مضمون و تکنیک هستیم چنانچه با مروری که بر آثار هنرمندان در این دوره داشتیم با آثار نسبتا خوبی روبه‌رو شدم که از لحاظ کمی و کیفی با تغییراتی روبه‌رو بودند این گردهمایی هنری را می‌توان در سال‌های آتی به عنوان یک رویکرد بزرگ هنری و فراگیر بدانیم که برای قضاوت بر آثار هنری ایرانی به عنوان شاخص و معیار در نظر گرفته شود، به هر حال ما در مقایسه با جشنواره فیلم، موسیقی و تئاتر جشنواره جوانی داریم و برای رسیدن به پختگی نیازمند زمان هستیم و برای رسیدن به چنین آرمانی هنرمندان مطرح کشور نیز باید بدون واهمه وارد بخش رقابتی جشنواره شوند تا اعتبار جشنواره با حضور این هنرمندان و ارائه توانمندی‌های آنان صدچندان شود، همچنین ماباید معیارها را ارتقا ببخشیم و به سمت و سویی حرکت کنیم که تمام سلایق و نگاه‌ها را برای برنامه‌ریزی صحیح به کمک بگیریم.

طاهری در ادامه افزود: در بخش بین‌الملل جشنواره امسال از ابتدا هدف این بود که بخش مذکور متمایزتر باشد و حضور هنرمندان خارجی را در بخش‌های مختلف جشنواره شاهد باشیم که امسال در بخش کاریکاتور این اتفاق افتاد و ما با حضور پررنگ هنرمندان خارجی روبه‌رو شدیم همچنین در بخش همایش‌ها نیز صاحبنظران خارجی حضور داشتند. برگزاری نمایشگاه‌هایی از برگزیدگان آثار هنرمندان ایرانی به صورت همزمان در کشورهایی مانند ایتالیا، هلند، فرانسه و... نیز از برنامه‌های جالب توجه جشنواره امسال به‌شمار می‌رود. وی در خصوص عدم توجه کافی به آثاری در زمینه هنر نیوآرت یا همان مفهومی که هم اکنون در دنیا بسیار موردتوجه قرارگرفته گفت: اهمیت هنر نیوآرت را نمی‌توان انکار کرد چرا که بسیار تاثیرگذار است و می‌تواند مورد استقبال هنرمندان قرار بگیرد، و در حال حاضر گالری‌ها و مراکز هنری در کشورهای اروپایی رویکردشان به گونه‌ای است که به توسعه این هنر کمک می‌کنند به طور مثال در دوسالانه ونیز حدود80درصد آثار، هنر مفهومی بود. در جشنواره فجر امسال نیز 5 اثر چیدمان از 5 هنرمند را در موزه هنرهای تجسمی داشتیم و امیدواریم که در سال آینده نمایش آثار مفهومی در سطح گسترده‌تری برگزار شود که البته این گونه نمایش‌ها مستلزم فضای بزرگ و همچنین هزینه‌های بیشتری نیز است.

در گالری صبا آثار نقاشی، نگارگری، خوشنویسی، عکاسی و کاریکاتور به نمایش گذاشته شده است. آثار عکاسی جشنواره به صورت موضوعی حول محور زندگی اقوام ایران‌زمین و معرفی آداب و سنن مردم در نواحی مختلف بود و عکس‌ها براساس عینیت از تاروپود زندگی مردم در لحظاتی به‌یادماندنی گرفته شده است، یکی دیگر از قسمت‌های مهم جشنواره آثار به نمایش درآمده در حوزه نمایش است که کارهای به‌نمایش درآمده را می‌توان آمیزه‌ای از سبک‌های انتزاعی، مینی‌مال، امپرسیون و سایر سبک‌های مدرن بدانیم. براساس پیشینه هنری که در کشور ما وجود دارد این انتظار می‌رفت که در این جشنواره شاهد برخی آثار در سبک رئال با آن ساخت‌وسازهای ظریف که از آن به‌عنوان پایه و اساس نقاشی یاد می‌شود باشیم ولی پس از مرور آثار در بطن هر اجرایی حرف و حدیثی وجود دارد که شاید انتظار واقعی جشنواره رابرآورده نکرده باشد.

کد خبر 129740

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار هنر

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز